وقتی صحبت از ایزوگام میشود، یک نام مثل وزنه در ذهن ما سنگینی میکند: دلیجان. این شهر کوچک در استان مرکزی، آنچنان با صنعت عایق رطوبتی گره خورده که انگار این دو با هم متولد شدهاند. «ایزوگام دلیجان» یک عبارت ساده نیست؛ یک برند نانوشته، یک مُهر تأیید و گاهی،. اما داستان واقعاً چیست؟ آیا هر رولی که برچسب «دلیجان» را یدک میکشد، واقعاً باکیفیت است؟
در این نوشته، میخواهیم دست شما را بگیریم و سفری به قلب این شهر صنعتی داشته باشیم. میخواهیم از لابهلای کوچهپسکوچههایی که بوی قیر مرغوب و صدای دستگاههای پرس در آن پیچیده، عبور کنیم و یاد بگیریم چطور ایزوگام اصل دلیجان را از نمونههای تقلبی و بیکیفیتش تشخیص دهیم. پس با من همراه باشید، چون این یک راهنمای خرید ساده نیست، بلکه یک رمزگشایی کامل است.
چرا اصلاً دلیجان؟ داستان یک شهر که پایتخت شد
داستان از این قراره که در دهههای گذشته، با نیاز روزافزون کشور به یک عایق مدرن و استاندارد، کارآفرینان و صنعتگران دلیجان، به دلیل نزدیکی به منابع اصلی مواد اولیه مثل پالایشگاه اصفهان و همچنین وجود روحیه تولید در این منطقه، پیشگام شدند. آنها اولین جرقههای تولید انبوه ایزوگام را در ایران زدند. به مرور زمان، این تخصص و دانش در شهر ریشه دواند، کارخانههای کوچک و بزرگ یکی پس از دیگری سر برآوردند و دلیجان تبدیل شد به قطب بلامنازع تولید عایق رطوبتی در ایران و حتی خاورمیانه. این شهرت، حاصل سالها تجربه، آزمون و خطا و تربیت نیروهای متخصص است.
اما همین شهرت، مثل یک شمشیر دولبه عمل میکند. در کنار دهها کارخانه معتبر و باکیفیت که محصولاتی در سطح استانداردهای جهانی تولید میکنند، کارگاههای زیرپلهای و تولیدکنندگان سودجویی هم پیدا شدند که با استفاده از مسالح نامرغوب و حذف مراحل کلیدی کنترل کیفیت، محصولاتی ارزانقیمت اما بینهایت بیکیفیت را با سوءاستفاده از نام «دلیجان» روانه بازار میکنند.
ببینید، از بحثهای تئوری و تاریخی که بگذریم، شما به عنوان مشتری یک سوال دارید: «چطور جنس خوب بخرم؟» تمام! بقیهاش داستانه. پس بیمقدمه بریم سر اصل مطلب. ایزوگام واقعی دلیجان چندتا نشونه داره که اگه حواست بهشون باشه، هیچ احدی نمیتونه سرت کلاه بذاره. اول از همه، بوی ایزوگام. ایزوگام باکیفیت که از قیر پالایشگاهی خالص (قیر دمیده) تولید شده، بوی قیر مرغوب میده، یه چیزی شبیه بوی آسفالت نو. اما ایزوگام تقلبی که توش مازوت و ضایعات قاطی کردن، بوی گازوئیل یا یه بوی نامطبوع و شیمیایی تند میده. دستت رو که روش بکشی، نباید دستت سیاه بشه. اگه دستت رو سیاه کرد، یعنی قیرش آشغاله و چسبندگی و دوام نداره. پولتون رو دارید دور میریزید، همین!
در گفتگویی که با حاج رضا قاسمی، یکی از نصابان قدیمی و باتجربه ایزوگام در دلیجان داشتیم، او نکته جالبی را با ما در میان گذاشت: «ما اینجا بهش میگیم “ایزوگام شناسنامهدار”. یعنی چی؟ یعنی وقتی رول رو باز میکنی، همه چیزش داد میزنه که من اصیلم. وزنش استاندارد باشه، حدود ۴۰ کیلو برای رول ۱۰ متری. ضخامتش کم و زیاد نشه، همه جای رول یکدست باشه. مهمتر از همه، وقتی یه تیکه کوچیکش رو تا میکنی و فشار میدی، از پشت نشکنه. ایزوگام خوب انعطاف داره، مثل پلاستیک نرم. ولی جنس نامرغوب مثل بیسکوییت خشک، تَرَک میخوره و میشکنه. این فوت کوزهگری ما نصابهاست که جنس رو قبل از بردن روی پشتبوم امتحان میکنیم.»
نشانههای کلیدی برای یک انتخاب مطمئن
پس بیایید یک جمعبندی نهایی از ویژگیهای یک ایزوگام باکیفیت دلیجانی داشته باشیم تا در هنگام خرید، مثل یک کارشناس عمل کنید:
- نشان استاندارد ملی ایران: این اولین و مهمترین چیز است. حتماً علامت استاندارد حک شده (نه چاپی) را روی رول چک کنید.
- وزن و ضخامت: یک رول استاندارد ۱۰ متری باید وزنی بین ۳۹ تا ۴۲ کیلوگرم و ضخامتی حدود ۴ میلیمتر داشته باشد. رولهای سبکتر معمولاً از مواد اولیه کمتری در آنها استفاده شده.
- بوی محصول: همانطور که گفته شد، از خرید ایزوگامهایی با بوی تند و نامطبوع شبیه به گازوئیل یا مواد شیمیایی جداً خودداری کنید.
- تست انعطاف: اگر امکانش بود، یک تکه کوچک از آن را در دمای معمولی خم کنید. نباید دچار شکستگی یا ترک در لایه قیری شود.
- برند معتبر: به جای تمرکز روی کلمه «دلیجان»، روی «برندهای معتبر دلیجان» تمرکز کنید. تحقیق کنید و از فروشنده، ایزوگام یک کارخانه مشخص و شناختهشده را بخواهید.
در نهایت، توسیه ما این است که فریب قیمتهای بسیار پایین را نخورید. تولید یک ایزوگام استاندارد، هزینههای مشخصی دارد و هیچ ارزانی بیحکمت نیست. سرمایهگذاری روی یک عایق باکیفیت، یعنی تضمین آرامش برای سالهای طولانی و جلوگیری از هزینههای چند برابری برای تعمیر و بازسازی در آینده. نام دلیجان، نماینده کیفیت است، به شرطی که شما خریدار هوشمندی باشید.
منبع علمی
- استاندارد ملی ایران به شماره ۳۸۸۹: «ورقهای انعطافپذیر hidroizolante – ورقهای قیری برای آببندی بام – مشخصات»
این استاندارد ملی که توسط سازمان ملی استاندارد ایران تدوین شده، به طور دقیق ویژگیها، الزامات عملکردی، روشهای آزمون و معیارهای پذیرش برای ورقهای قیری مورد استفاده در آببندی بامها (یعنی همین ایزوگام) را مشخص میکند. ارجاع به این منبع نشان میدهد که کیفیت ایزوگام یک امر سلیقهای یا وابسته به ادعای تولیدکننده نیست، بلکه یک پارامتر کاملاً قابل اندازهگیری و مبتنی بر اصول علمی و مهندسی است. کارخانههای معتبر دلیجان محصولات خود را بر اساس الزامات همین استاندارد تولید و کنترل کیفیت میکنند.